PHẦN MỞ ĐẦU

Từ giữa những năm 80, tình hình thế giới có nhiều diễn biến mới: Xu thế vừa hợp tác, vừa đấu tranh trong hình thái cùng tồn tại hoà bình giữa các nước có chế độ chính trị – xã hội khác nhau ngày càng gia tăng; phát triển kinh tế trở thành mục tiêu hàng đầu đối với các quốc gia. Quan hệ quốc tế đã chuyển từ căng thẳng sang hoà dịu, từ đối đầu sang đối thoại, từ hai cực sang đa cực, làm nảy sinh xu hướng nhất thể hoá quốc tế, toàn cầu hoá, phô thuộc lẫn nhau. Tình hình nước ta gặp nhiều khó khăn, phức tạp: Khủng hoảng kinh tế – xã hội; sự bao vây cô lập của các thế lực thù địch, làm trầm trọng thêm khủng hoảng và làm suy giảm vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Năm 1986, Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo công cuộc đổi mới đất nước, trải qua gần 20 năm thực hiện đã đạt được những thành tựu hết sức to lớn: Nước ta đã ra khỏi khủng hoảng kinh tế – xã hội kéo dài trầm trọng, từ đó nâng cao vị thế của dân téc, chuyển nước ta sang một chặng đường mới của thời kỳ quá độ: Đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, phấn đấu đến năm 2020 cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại.
Mét trong những nhân tố góp phần quyết định thành công của công cuộc đổi mới là sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng trên lĩnh vực đối ngoại. Công tác đối ngoại đúng đắn đã cho phép Đảng – Nhà nước khai thác tốt các nhân tố quốc tế, kết hợp sức mạnh dân téc và sức mạnh thời đại một cách có hiệu quả. Công tác đối ngoại của Đảng, Nhà nước thời kỳ (1986 – 2001) đổi mới mang đậm bản sắc dân téc, truyền thống ngoại giao trong lịch sử và được nâng cao lên tầm cao mới. Việc nghiên cứu sự lãnh đạo của Đảng với công tác đối ngoại trong thời kỳ đổi mới (1986 – 2001) nhằm làm rõ những quyết sách đúng đắn, sáng tạo của Đảng trong 15 năm đổi mới.
Thông qua việc nghiên cứu quá trình lãnh đạo của Đảng đối với công tác đối ngoại trong thời kỳ đổi mới (1986 – 2001), tác giả mong muốn được trang bị cho bản thân sâu sắc hơn kiến thức chuyên môn, để phục vụ tốt hơn cho công tác, góp phần xây dựng và bảo vệ Đảng. Với những lý do nêu trên, nên tôi chọn đề tài nghiên cứu: Đảng lãnh đạo công tác đối ngoại trong thời kỳ đổi mới (1986 – 2001) làm bài tiểu luận học phần: Đảng lãnh đạo công cuộc đổi mới từ năm 1986 đến nay.

MỞ ĐẦU
Thực tiễn hơn 80 năm qua đã khẳng định rằng, sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, mà trước hết là từ tính đúng đắn, kịp thời phản ánh những xu thế vận động của thực tiễn trong nước và thế giới của đường lối cách mạng, là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Nếu như thời điểm năm 1930, khi mà lịch sử dân tộc ta đang trong mò mẫm, tìm con đường giải phóng và tiến lên của dân tộc, thì Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, công bố Cương lĩnh chính trị, đường lối cứu nước theo con đường cách mạng vô sản. Tính đúng đắn của Cương lĩnh chính trị đầu tiên đã dẫn dắt nhân dân ta giành được những thắng lợi có ý nghĩa vĩ đại trong thế kỷ XX. Đến cuối những năm 70 đầu những năm 80 của thế kỷ trước, đất nước ta lâm vào cuộc khủng hoảng kinh tế – xã hội trầm trọng. Các nước xã hội chủ nghĩa cũng trong hoàn cảnh tương tự, đang bắt đầu nhận thức lại chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của mỗi nước, nhận thức lại những vấn đề lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin trên cơ sở khoa học và thực tiễn cuộc sống; từ đó đề ra đường lối tiến hành cải tổ, cải cách, đổi mới để thúc đẩy chủ nghĩa xã hội tiếp tục tiến lên. Trong khi đó, các nước tư bản chủ nghĩa cũng có những chuyển biến mạnh, nhất là việc áp dụng những thành quả của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba vào trong hoạt động sản xuất và các lĩnh vực khác của đời sống xã hội.
Thực tiễn đặt ra yêu cầu bức bách là cần phải đổi mới, đổi mới một cách toàn diện. “Thế giới ngày nay đang nhanh chóng đổi mới. Chủ nghĩa xã hội phải phấn đấu để chứng minh tính ưu việt của mình về mọi mặt so với chủ nghĩa tư bản trên thực tế. Đối với cộng đồng xã hội chủ nghĩa, đổi mới là con đường vươn lên đáp ứng đòi hỏi của thời đại, đáp ứng những nhu cầu chính đáng và ngày càng cao của nhân dân. Đối với nước ta, đổi mới cũng là yêu cầu bức thiết, là vấn đề có tầm quan trọng sống còn. Yêu cầu đó vừa là đòi hỏi bên trong của nền kinh tế nước ta, vừa phù hợp với xu thế mới của thời đại” .
Đáp ứng yêu cầu đó, Đại hội lần thứ VI của Đảng Cộng sản Việt Nam (12-1986) đã diễn ra và quyết định thông qua đường lối xây dựng đất nước với tinh thần, tư duy đổi mới toàn diện, trên tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế – xã hội. Đường lối đổi mới đó, không phải là sản phẩm chủ quan của Đảng mà nó được kết tinh từ nhiều yếu tố khác nhau cùng tác động (trên cả phương diện trong nước và quốc tế, từ lý luận cho đến thực tiễn khó khăn của đất nước, từ truyền thống tư duy của dân tộc cho đến yêu cầu phát triển của đất nước trong bối cảnh mới, v.v…).
Công cuộc đổi mới của Việt Nam đã tiến hành được hơn 2 thập kỷ và những thành tựu đạt được đã làm cho diện mạo của đất nước ta chuyển biến hàng ngày. Nếu như trước đây, những năm đầu khi bắt đầu đổi mới, đất nước ta vẫn còn trong tình trạng khủng hoảng kinh tế – xã hội, thì nay đã thay đổi cơ bản và toàn diện. Kinh tế tăng trưởng khá nhanh, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đang được đẩy mạnh. Nền kinh tế nước ta ngày càng hội nhập sâu rộng vào đời sống kinh tế khu vực và toàn cầu. Đặc biệt từ cuối năm 2007 cho đến đầu năm 2010, với nỗ lực của Đảng, Chính phủ và nhân dân ta, Việt Nam đã cơ bản vượt qua những tác động xấu từ cuộc khủng hoảng kinh tế – tài chính diễn ra ở nhiều nước trên thế giới. Năm 2010, tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt được ở mức gần 6,8%. Trên nhiều lĩnh vực khác như chính trị, văn hóa, xã hội, đối ngoại, an ninh quốc phòng, v.v… cũng có những thay đổi mạnh mẽ.
Những thành tựu công cuộc xây dựng đất nước trong thời gian qua bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng cơ bản và xuyên suốt là trên nền tảng của đường lối đổi mới mà Đảng ta dày công hoạch định từ đầu thời kỳ đổi mới và tiếp tục được bổ sung, phát triển từ đó cho đến nay.
Xuất phát từ vấn đề đó, tôi lựa chọn vấn đề: Quá trình tìm tòi khảo nghiệm đường lối đổi mới của Đảng cộng sản Việt Nam ta làm tiểu luận học phần: Đảng lãnh đạo cách mạng xã hội chủ nghĩa trên cả nước 1975 – 1986.

MỞ ĐẦU
Văn hoá là một lĩnh vực xã hội rộng lớn, văn hoá gắn liền với con người, do con người sáng tạo ra và phục vụ cho cuộc sống con người. Vì vậy, có thể coi lịch sử xã hội loài người là lịch sử phát triển của văn hoá. Văn hoá đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển hưng thịnh, suy vong của một quốc gia, một dân tộc hay một thời đại.
Đối với Việt Nam, trong suốt quá trình lãnh đạo, Đảng ta luôn quan tâm đến xây dựng, phát triển, phát huy vai trò của văn hoá để giành độc lập tự do và bảo vệ nền độc lập tự do của đất nước, ngày nay là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Hai văn kiện nổi bật là Đề cương về văn hoá Việt Nam (1943) và Nghị quyết Trung ương 5 khoá VIII của Đảng Về xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc (1998), đặc biệt văn kiện thứ hai này đã và sẽ đáp ứng yêu cầu phát triển của nước ta trong thời kỳ đổi mới, mở cửa và hội nhập với khu vực và thế giới.
Thực tiễn chỉ ra rằng, văn hoá đóng vai trò rất quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước trong trường kỳ lịch sử và trong sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng ở thời hiện đại.
Để văn hoá phục vụ tốt hơn cho mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, chúng ta cần phải hiểu sâu về văn hoá. Trong tiểu luận này, em đi sâu nghiên cứu nội dung: Chủ trương, đường lối của Đảng ta về xây dựng nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.